Zalecenia odnośnie rozpraw doktorskich opartych na zbiorze opublikowanych i powiązanych tematycznie artykułów naukowych w dyscyplinie naukowej Inżynieria Chemiczna na Politechnice Wrocławskiej

I. Ustawowo obowiązujące wymagania odnośnie rozpraw doktorskich

Wymagania odnośnie rozpraw doktorskich uzależnione są od trybu postępowania i są różne w przypadku:

1. przewodów doktorskich wszczętych zgodnie z Ustawą z dnia 14 marca 2003r. o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz.U. 2003 nr 65 poz. 595, gdzie wymagania te są określone w art. 13 ww. ustawy oraz w Rozporządzeniu MNiSW z dnia 19 stycznia 2018r. w sprawie szczegółowego trybu i warunków przeprowadzania czynności w przewodzie doktorskim, w postępowaniu habilitacyjnym oraz w postępowaniu o nadanie tytułu profesora (Dz.U. 2018 poz. 261),
2. postępowań w sprawie nadania stopnia doktora zgodnie z Ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (j. t. Dz. U. z 2021 r. poz. 478 ze zm.), zwanych dalej „nową ustawą”, gdzie wymagania te są określone w art. 187 nowej ustawy oraz §5 Regulaminu nadawania stopni naukowych na Politechnice Wrocławskiej (Uchwała nr 121/10/2020-2024 Senatu Politechniki Wrocławskiej z dnia 20 maja 2021 r., dalej regulamin – szczegółowe wymagania odnośnie dokumentacji odpowiednio w §6, §14 lub §19).

II. Zalecenia odnośnie rozpraw doktorskich opartych na zbiorze opublikowanych i powiązanych tematycznie artykułów naukowych
1.

1. Rozprawa doktorska powinna mieć formę zwartego opracowania, do którego zostały włączone opublikowane artykuły naukowe i powinna zawierać krótki merytoryczny wstęp przedstawiający główne hipotezy badawcze i najważniejsze wnioski.
2. Zbiór artykułów naukowych wchodzących w skład rozprawy doktorskiej powinien być powiązany tematycznie. Uzasadnienie tematycznego powiązania artykułów powinno się znaleźć korzystnie we wstępie lub w innym rozdziale rozprawy doktorskiej.
3. Zaleca się, aby każdy artykuł stanowił osobny rozdział i był poprzedzony krótkim wstępem zawierającym m.in. szczegółowe dane bibliograficzne artykułu, wskazanie statusu artykułu, uwzględniając, że:
   1. w przewodach doktorskich w skład cyklu prac naukowych wejść mogą jedynie artykuły opublikowane w czasopismach naukowych określonych przez ministra właściwego do spraw nauki na podstawie przepisów dotyczących finansowania nauki (tzw. lista MNiSW lub MEiN); mając na względzie normy zwyczajowe zaleca się, aby co do zasady w skład zbioru wchodziły przynajmniej 4 opublikowane lub
      przyjęte do druku artykuły, w których doktorant jest pierwszym, wiodącym autorem, a liczba współautorów nie powinna przekraczać w sumie 5 osób;
   2. w postępowaniach w sprawie nadania stopnia doktora w skład zbioru mogą wejść jedynie opublikowane lub przyjęte do druku artykuły naukowe, przy czym ani nowa ustawa ani regulamin nie określają wykazu czasopism; niemniej jednak, biorąc pod uwagę normy zwyczajowe, zaleca się, aby co do zasady w skład zbioru wchodziły przynajmniej 4 artykuły naukowe, w których doktorant jest pierwszym, wiodącym autorem, a liczba współautorów nie powinna przekraczać w sumie 5 osób, gdzie prace te są opublikowane w recenzowanych czasopismach naukowych (z listy Journal Citation Reports Clarivate Analytics lub indeksowanych przez Scopus), przy czym uwzględnienie dodatkowych rozdziałów, zawierających artykuły opublikowane w formie preprintu dostępnego w elektronicznym archiwum (np. arXiv, bioRxiv, ChemRXiv etc.) jest również dopuszczalne.
4. W przypadku, gdy Kandydat/ka do stopnia doktora nie jest jedynym autorem publikacji wchodzących w skład rozprawy doktorskiej lub rozprawa doktorska stanowi samodzielną i wyodrębnioną część pracy zbiorowej należy dodatkowo dołączyć oświadczenia wszystkich jej współautorów określające indywidualny, merytoryczny (a nie procentowy) wkład każdego z nich w jej powstanie.
5. Oświadczenia Kandydata/ki do stopnia doktora, o których mowa w punkcie 4a zaleca się załączyć w formie osobnego rozdziału lub na wstępie rozdziałów, o których mowa w punkcie 3. Natomiast nie zaleca się uwzględniania oświadczeń współautorów, o których mowa w punkcie 4b, w tekście rozprawy doktorskiej. Sugerowana forma to odrębny załącznik do dokumentacji. Jednocześnie zwraca się uwagę na możliwość określenia wkładu poszczególnych współautorów już na etapie publikacji, jaką zapewnia obecnie większość renomowanych wydawnictw – w szczególności mowa tu o oświadczeniach o autorstwie CRediT zalecanych m.in. przez wydawców RSC, Elsevier i Wiley.
6. Kwestię określenia ilości publikacji w cyklu pozostawiamy Kandydatom/kom do stopnia doktora oraz ich opiekunom naukowym. Zaleca się, aby w tym względzie kierować się w szczególności prestiżem danego czasopisma oraz charakterem udziału Kandydata/ki w publikacji.
7. Zarówno poprzednia jak i obecnie obowiązująca nowa ustawa określają, że rozprawa (a w tym wypadku samodzielna i wyodrębniona część pracy zbiorowej) ma zawierać oryginalne rozwiązanie problemu naukowego – rzecz jasna przez Kandydata/kę. Zwyczajowe wymagania w tym zakresie w renomowanych uczelniach to zwykle 3-4 artykuły, z wiodącym udziałem Kandydata/ki (pierwsze miejsce na liście współautorów lub dzielenie pierwszego miejsca z innym współautorem, względnie wiodący wkład w przypadku alfabetycznej kolejności współautorów).

Prof. dr hab. inż. Grażyna Gryglewicz
Przewodnicząca Rady Dyscypliny Inżynieria Chemiczna